Μπέρνι Σάντερς: Η Αμερική δεν πρέπει να προδώσει τις δημοκρατικές της αξίες

O γέροντας από το Μπρούκλιν, γερουσιαστής του Βερμόντ, ύψωσε την φωνή του την πιο σκοτεινή ώρα. Το γεγονός είναι συγκινητικό, κυρίως όμως έχει ύψιστη πολιτική σπουδαιότητα. Είναι ο πρώτος Αμερικανός σημαντικός πολιτικός που κάνει μια προσπάθεια να ονομάσει τα σημερινά πράγματα με λέξεις που τους πρέπουν. Τη στιγμή που πολύ νεότεροι Δημοκρατικοί και φιλελεύθεροι πολιτικοί των ΗΠΑ έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους, λες και δεν ήξεραν από καιρό τι έρχεται. Φοβούνται τους ολιγάρχες της Silicon Valley; Τρέμουν μπροστά στους robber barons των ορυκτών καυσίμων; Μπορεί, μπορεί να ισχύουν και αυτά.

Κυρίως όμως είναι η έλλειψη ή χρεωκοπία πολιτικών επιχειρημάτων και η σαθρή, από προγραμματική και κανονιστική άποψη, πολιτική στάση του φιλελεύθερου πολιτικού αστερισμού στην ήπειρο πέρα από τον Ατλαντικό. Και όχι μόνον εκεί.

Κάτω από την σαθρή πολιτική και ηθική υπάρχουν τα σαθρά θεμέλια της. Όποιος αναζητήσει λέξεις που πρέπουν σ΄ αυτά, ίσως αξίζει να μιλήσει για καπιταλισμό Laissez-Faire αμερικανικού τύπου (ή «καπιταλισμό του Μάντσεστερ», σε διάκριση από τον «καπιταλισμό του Ρήνου», δηλαδή της Βόρειας και Κεντρικής ηπειρωτικής Ευρώπης), για τον «αμερικανικό τρόπο ζωής», για φετιχισμό των ορυκτών καυσίμων, για κοινωνικές ανισότητες επιπέδου Τουρκίας, Τανζανίας, Βολιβίας. Παπούα - Νέας Γουινέας ή Τουρκμενιστάν στην χώρα με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ του πλανήτη, για την καταστροφή της όποιας κινητικότητας υπήρχε κάποτε στις ΗΠΑ (το «αμερικανικό όνειρο»). Να μιλήσει και για την γονυκλισία των «προοδευτικών διανοουμένων» στον ανορθολογισμό ενός μεταμοντέρνου Αντι-Διαφωτιστικού κινήματος που έθεσε υπό ομηρεία κοινωνικά κινήματα και Πανεπιστήμια επίπέδου Ivy League. Αλλά και για έναν άκρως απαρχαιωμένο τύπο πολιτικού και νομικού πολιτισμού μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας με Πρόεδρο - οιονεί «δημοκρατικό βασιλιά». Όπου, τελικά, οι check and balances καταντούν ανίσχυρες μπροστά σε ολιγάρχες και Ληστές Βαρώνους με τις δεξαμενές σκέψης και ιδρύματα τους. Όπου η δικαστική εξουσία βάζει την ουρά κάτω από τα σκέλια όταν ο «βασιλιάς» μετατρέπει τον Λευκό Οίκο σε πορνείο. Oπου διεθνολόγοι και διπλωμάτες καταπίνουν τη γλώσσα τους όταν ο Πρόεδρος - «αρχιστράτηγος» πουλάει αυτούς που η χώρα του αποκαλούσε «συμμάχους» σ΄ εκείνους που ονόμαζε «εχθρούς» της.

Ο Μπέρνι Σάντερς μας φέρνει στο νου τις ΗΠΑ στις καλύτερες στιγμές τους, την μαχόμενη Αμερικανική δημοκρατία του Φραγκλίνου Ρούσβελτ. Έχει ο καιρός γυρίσματα. Τώρα, αντί για συμμάχους όπως εκείνους, οι Ευρωπαίοι έχουμε μπροστά μας Αμερικανούς «Νονούς της Μαφίας» (λέει η Πολωνική Gazeta Wyborcza), σαν εκείνους που έστειλε στο Αλκατράζ ο FDR. Έχουμε και την επανάληψη της αντι-Ρούσβελτ και φιλο-Ναζιστικής American First Comitee. Ακόμη και οι λέξεις στα σλόγκαν και στους τίτλους προδίδουν τι τρέχει. Δεν θα είναι εύκολο να τα βγάλουμε πέρα μαζί τους. Ούτε τότε ήταν, για τον FDR και για μας, την δημοκρατική Ευρώπη.

Γ.Ρ.

 

Bernie Sanders: America must not surrender its democratic values, The Guardian, 28.2.2025

 

Εδώ και 250 χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν ισχυρές ως χώρα - σύμβολο της δημοκρατίας, ως υπόδειγμα ελευθερίας και αυτοκυβέρνησης, προς το οποίο μπορούσε να προσβλέπει ο υπόλοιπος κόσμος.

Για πολύ καιρό οι άνθρωποι έβλεπαν την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και το Σύνταγμά μας ως πρότυπα για θεσμούς που θα μπορούσαν να εγγυηθούν αυτά τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις ελευθερίες.
Όλα αυτά αλλάζουν με τρόπο τραγικό. Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ οδηγεί την χώρα αυτή προς τον αυταρχισμό, ευθυγραμμίζεται με δικτάτορες και με αυταρχικούς δεσπότες οι οποίοι συμμερίζονται την δική του περιφρόνηση για την δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
Αυτή την εβδομάδα, η κυβέρνηση Τραμπ καταψήφισε ένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο ανέφερε ξεκάθαρα ότι η Ρωσία ξεκίνησε τον φρικτό πόλεμο με την Ουκρανία. Η πράξη της αυτή ισοδυναμεί με ριζική απομάκρυνση από την μακροχρόνια πολιτική των ΗΠΑ. Το ίδιο ψήφισμα, ακολουθώντας το Διεθνές Δίκαιο, καλούσε επίσης την Ρωσία να αποσύρει τις δυνάμεις της από εδάφη της Ουκρανίας που κατέχουν. Το ψήφισμα αυτό υποβλήθηκε από τους στενότερους συμμάχους μας, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιαπωνίας και δεκάδων ακόμη δημοκρατικών εθνών. Και 93 χώρες ψήφισαν «ναι».

Αντί να συνταχθεί με τους επί μακρόν συμμάχους μας, προκειμένου να προασπισθεί η δημοκρατία και να τηρείται το Διεθνές Δίκαιο, ο Πρόεδρος, για να αντιταχθεί στο ψήφισμα, ψήφισε μαζί με χώρες ελεγχόμενες από απολυταρχικά καθεστώτα, όπως είναι η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα, το Ιράν [στην πραγματικότητα απείχε] και η Λευκορωσία. Πολλοί από τους άλλους πολέμιους αυτού του ψηφίσματος είναι κράτη με αντιδημοκρατικές εξουσίες, οι οποίες στηρίζονται στην ρωσική στρατιωτική βοήθεια.
Ας είμαστε ξεκάθαροι: Τούτη εδώ, δεν ήταν απλά και μόνον άλλη μια ψηφοφορία στον ΟΗΕ. Εδώ είδαμε τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να γυρνά την πλάτη του σε 250 χρόνια της ιστορίας μας και να ευθυγραμμίζεται ανοιχτά με τον Ρώσο δικτάτορα Βλαντίμιρ Πούτιν. Εδώ είδαμε τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να υπονομεύει την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.
Και ας μην ξεχνάμε ποιος είναι ο Πούτιν. Είναι ο άνθρωπος που συνέτριψε το κίνημα της Ρωσίας προς τη δημοκρατία μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Νοθεύει εκλογές, δολοφονεί πολιτικούς αντιπάλους και συνθλίβει την ελευθερία του Τύπου. Διατηρεί την Ρωσία υπό τον έλεγχο του προσφέροντας στους εκεί ολιγάρχες μια απλή συμφωνία: Εάν μου δώσετε την απόλυτη εξουσία, θα σας αφήσω να κλέβετε όσο θέλετε από τον Ρωσικό λαό. Πυροδότησε τον πιο αιματηρό πόλεμο την Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο.

© lowball-jack/Getty Images - via The Guardian

Έχουν περάσει τρία χρόνια από τη βάναυση, απρόκλητη, πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί εξαιτίας της επιθετικότητας του Πούτιν. Κάθε μέρα, η Ρωσία ρίχνει εκατοντάδες πυραύλους και drones σε πόλεις της Ουκρανίας. Οι δυνάμεις του Πούτιν έχουν σφαγιάσει αμάχους και έχουν απαγάγει χιλιάδες παιδιά από την Ουκρανία, μεταφέροντάς τα πέρα από τα σύνορα, σε ρωσικά στρατόπεδα «επανεκπαίδευσης». Αυτές οι φρικαλεότητες οδήγησαν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να εκδώσει το 2023 ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν ως εγκληματία πολέμου.
Ο Τραμπ εκτός από το να ευθυγραμμίζεται με την Ρωσία του Πούτιν, δεν διστάζει να εκβιάσει την Ουκρανία για να πάρει τους φυσικούς της πόρους. Την ώρα που ένα περήφανο έθνος αγωνίζεται απεγνωσμένα για την ζωή του, ο Τραμπ επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τους δισεκατομμυριούχους φίλους του να κάνουν την τύχη τους με εξορύξεις σπάνιων γαιών και άλλων ορυκτών.
Όμως, την στροφή του Τραμπ προς τον απολυταρχισμό και την απόρριψη του Διεθνούς Δικαίου την βλέπουμε και πολύ πέρα από την Ουκρανία.
Ο Πρόεδρος βλέπει τους δικτάτορες του κόσμου ως φίλους του, τους δημοκρατικούς συμμάχους μας ως εχθρούς του και την χρήση στρατιωτικής βίας ως τον τρόπο για να πετύχει τους στόχους του.  Θέλει να διώξει 2,2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους από την πατρίδα τους με τρόπο ατιμωτικό, για να μετατρέψει την Γάζα σε παιδική χαρά κάποιου δισεκατομμυριούχου. Μιλάει ανοιχτά για άρπαγμα της Γροιλανδίας από τη Δανία και προσάρτηση στις ΗΠΑ. Λέει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να πάρουν πίσω την Διώρυγα του Παναμά. Και διαλύει την φιλία μας με τους Καναδούς γείτονές μας λέγοντάς τους ότι πρέπει να γίνουν η 51η Πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μαζί με τους συντρόφους του ολιγάρχες της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας και όλου του κόσμου, ο Τραμπ θέλει να φτιάξουν έναν κόσμο που θα κυβερνάται από απολυταρχικούς και αυταρχικούς, στον οποίο η ισχύς θα δημιουργεί δίκαιο και στον οποίο η δημοκρατία και οι ηθικές αξίες θα πάψουν να υπάρχουν.
Μόλις πριν από έναν αιώνα, μια χούφτα μονάρχες, αυτοκράτορες και τσάροι κυβερνούσαν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Κολυμπώντας σε απροσμέτρητη χλιδή, ισχυρίζονταν ότι κατείχαν την απόλυτη εξουσία «ελέω Θεού». Όμως οι απλοί άνθρωποι είχαν άλλη γνώμη.
Αργά και επίπονα, παντού στον κόσμο, άνοιξαν τον δρόμο τους προς την δημοκρατία και απέρριψαν την αποικιοκρατία.

Δείκτης κοινωνικής ανισότητας Gini στις χώρες του κόσμου (Παγκόσμια Τράπεζα, 2024)

Στις πιο καλές μας στιγμές, εμείς, οι ΗΠΑ, παίξαμε βασικό ρόλο στο κίνημα προς την ελευθερία. Από το Γκέτισμπουργκ έως τη Νορμανδία, εκατομμύρια Αμερικανοί πολέμησαν – και πολλοί πέθαναν – για να υπερασπιστούν την δημοκρατία, συχνά δίπλα σε γενναίους άνδρες και γυναίκες από άλλα έθνη.
Τούτο εδώ είναι σημείο καμπής, αλλαγής των καιρών. Πρόκειται για στιγμή με τεράστιες συνέπειες στην παγκόσμια ιστορία. Προχωράμε προς έναν πιο δημοκρατικό, πιο δίκαιο και πιο ανθρώπινο κόσμο; Ή μήπως οπισθοδρούμε προς την ολιγαρχία, προς τον αυταρχισμό και απολυταρχισμό, προς την αποικιοκρατία και την απόρριψη του Διεθνούς Δικαίου;
Ως Αμερικανοί, δεν μπορούμε να παραμείνουμε σιωπηλοί την ώρα που ο Τραμπ εγκαταλείπει αιώνες δέσμευσής μας στην δημοκρατία. Μαζί, πρέπει να αγωνιστούμε για τις μακροχρόνιες αξίες μας και να συνεργαστούμε με ανθρώπους από όλο τον κόσμο που τις συμμερίζονται. 

Σύγκρουση στο Οβάλ Γραφείο - και πως την είδε ο κόσμος

New York Times: Ο Ζελένσκι ήρθε στον Λευκό Οίκο με προθυμία «να προσφέρει στον Πρόεδρο Τραμπ ότι μπορούσε, εκτός από την ελευθερία και την ασφάλεια της χώρας του και, βέβαια, εκτός από το να εγκαταλείψει την κοινή λογική [...] Αυτή ήταν μια ημέρα ντροπής για την Αμερική».

 

El País: «Η λογομαχία μεταξύ των δύο Προέδρων είναι ένα εντυπωσιακό σύμβολο του τέλους μιας εποχής» [...] Είναι μια «βίαιη επιβεβαίωση της απότομης αλλαγής πορείας των Ηνωμένων Πολιτειών, τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε μορφή, σε σύγκριση με τα τελευταία 80 χρόνια». Το νόημα είναι ξεκάθαρο: «Δεν είμαστε μάρτυρες απλά και μόνον μιας Αμερικανικής απομάκρυνσης από την Ευρώπη, ενός χάσματος συμφερόντων και αξιών. Οι Ευρωπαίοι είναι αντιμέτωποι με την πρόθεση των ΗΠΑ να τους κάνουν μεγάλο κακό, σε συνεννόηση με άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις [...] Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις έχουν βάλει εμάς τους Ευρωπαίους στον κατάλογο φαγητού των επόμενων ημερών». 

 

Gazeta Wyborcza: Το σκάνδαλο δείχνει ότι ο Τραμπ «αντίθετα με τις υποσχέσεις του, δεν μπορεί να κάνει ειρήνη. Ούτε σε ένα μήνα, ούτε σε έξι μήνες. Ποτέ». Ένας διαμεσολαβητής πρέπει να είναι δίκαιος και αμερόληπτος [...] Ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του J.D. Vance συμπεριφέρθηκαν στο Οβάλ Γραφείο «όχι σαν πολιτικοί, αλλά σαν Νονοί της Μαφίας». Τους ενδιέφερε μόνον το να λεηλατήσουν τους ουκρανικούς πόρους [...] «Είναι σαφές με ποιανού πλευρά είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Οι μάσκες έπεσαν, δεν υπάρχουν πια αυταπάτες». 

  

Julia Amalia Heyer, Heult leiser – und übernehmt! Der Spiegel, 2.3.2025: «Αν το επεισόδιο μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι δεν είχε συμβεί την Παρασκευή, τότε ίσως να συνέβαινε μεθαύριο ή σε δύο εβδομάδες. Το σκηνικό θα ήταν πιθανώς διαφορετικό, η ρήξη μπορεί να μην είχε μεταδοθεί ζωντανά και απευθείας, αλλά το αποτέλεσμα μάλλον θα ήταν το ίδιο: Η υποστήριξη των ΗΠΑ προς τη χώρα τη βασανισμένη από τον πόλεμο, ούτως ή άλλως κρέμεται από μια κλωστή μέχρι νεωτέρας.
Όμως για τους Ευρωπαίους, αυτό σημαίνει τώρα ότι ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα: Μπορεί η Ευρώπη να οργανώσει την άμυνα της Ουκρανίας χωρίς την Αμερική; Είναι σε θέση να προστατεύσει η ίδια η Ευρώπη τον εαυτό της; Η πολιτική της στρουθοκαμήλου έφτασε στο τέλος της. Αρκετά, δεν γίνεται να χώσει ακόμη πιο βαθιά το κεφάλι στην άμμο, όλα τελείωσαν τώρα πολύ απότομα. Τι κάνουμε λοιπόν, δεδομένου ότι τα πράγματα είναι άσχημα όσο δεν πάει άλλο; Το να αγανακτείς απλά και μόνον, δεν φτάνει»

 
Agnieszka Brugger, βουλευτής στην Bundestag και εμπειρογνώμονας του κόμματος των Πρασίνων στην εξωτερική πολιτική, στο Tagesspiegel. «Στην Ουάσιγκτον, ο Πρόεδρος Ζελένσκι αρνήθηκε να παίξει το κυνικό παιχνίδι του Ντόναλντ Τραμπ, στο οποίο τελικά κερδίζει μόνο ο Βλαντίμιρ Πούτιν [...] ποτέ δεν βοηθά το να χαιδεύουμε τύπους σαν τον Πρόεδρο Τραμπ [...] Το μόνο που καταλαβαίνουν οι νταήδες τούτου του κόσμου είναι ξεκάθαρα λόγια και αποφασιστικές πράξεις. Γι' αυτόν τον λόγο, η Ουκρανία χρειάζεται τους φίλους της στην Ευρώπη τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά».

  

Michael Roth (SPD, Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Bundestag: «Όποιον βασίζεται στην Αμερική του Τραμπ, αυτή τον έχει ήδη εγκαταλείψει στην μοίρα του».

  

Corriere della Sera: «O Ζελένσκι δεν είναι άγιος. Όμως, το πώς τον αντιμετώπισε ο Τραμπ είναι εκκωφαντικά αφυπνιστικό, κυρίως επειδή εκείνος ήρθε στον Λευκό Οίκο μετά από άλλους ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Όλοι ζήτησαν τον Τραμπ να δώσει στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφάλειας και προσπάθησαν με διάφορους τρόπους να τον δεσμεύσουν ώστε να παραμείνει πιστός στο ΝΑΤΟ [...] Η Ευρώπη βλέπει τους χειρότερους φόβους της να γίνονται πραγματικότητα: Οι συμμαχίες είναι εναλλάξιμες για τον Τραμπ. Πρώτα εγκαταλείπει το Κίεβο στη μοίρα του, μήπως είναι τώρα σειρά να σπάσει τον Ατλαντικό Άξονα;». 

    

René Pfister, Τώρα ισχύει ο νόμος της ζούγκλας, Der Spiegel, 1.3.2025: Ίσως – ακόμη –  ο Τραμπ να δεσμεύεται από τη συμμετοχή του στο ΝΑΤΟ. Αλλά τι αξία έχει ο λόγος ενός ανθρώπου που αποκάλεσε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» μόνο και μόνο για να τον εκβιάσει ώστε να υπογράψει μια σκοτεινή συμφωνία για εκμετάλλευση πρώτων υλών; Και ο οποίος σαφώς αγαπά πιο πολύ τις πιο σκοτεινούς λόρδους αυτού του κόσμου παρά τους συμμάχους του στην Ευρώπη; Αυτή την εβδομάδα, με μια κωμικοτραγική παρανόηση της πραγματικότητας, ο Τραμπ αποκάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση «συμμαχία που ιδρύθηκε για να καταστρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες». Με άλλα λόγια, ο νέος εχθρός των Ηνωμένων Πολιτειών είμαστε εμείς, οι Ευρωπαίοι .
Ο ηθικός μηδενισμός του Τραμπ και ο εκρηκτικός χαρακτήρας του μας προειδοποιούν να φοβόμαστε τα χειρότερα για το μέλλον. Ακόμη και άν δεχτούμε ότι ο Ζελένσκι επέτρεψε στον εαυτό του να αντιδράσει υπερβολικά έντονα στις προκλήσεις που δέχτηκε μέσα στο Οβάλ Γραφείο, ωστόσο ο Τραμπ είναι τουλάχιστον εξίσου ευέξαπτος. Γι' αυτό, μην εκπλαγούμε, εάν οποιαδήποτε στιγμή ο Πρόεδρος, σε μια έκρηξη θυμού, αποφασίσει να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από την Ευρώπη. Ή να κηρύξει νεκρό το ΝΑΤΟ. Τα έξυπνα νομικά κεφάλια ίσως μετά να υποστηρίξουν ότι ο Τραμπ δεν έχει το δικαίωμα να δηλώσει μονομερώς την αποχώρησή των ΗΠΑ από την διατλαντική συμμαχία. Αλλά στην πραγματικότητα, το ΝΑΤΟ θα έχει τελειώσει μόλις το πει ο Τραμπ. Διότι αυτός, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ κάθεται μπροστά στο πυρηνικό κουμπί και έτσι αποτρέπει την Ρωσία. Όχι το Κογκρέσο των ΗΠΑ.

  

Washington Post: Το γεγονός ότι ο Τραμπ συμπεριφέρεται προς συμμάχους λιγότερο ευγενικά από τους αντιπάλους, είναι απόδειξη «αφέλειας για την απειλή που θέτει στον δυτικό κόσμο μια ρεβανσιστική Ρωσία»[...] Εάν ο Τραμπ θέλει να αποφύγει έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, πρέπει να λάβει υπόψη του τα μαθήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. «Το να κατευνάζεις  δικτάτορες δεν φέρει αποτέλεσμα. Ο Πούτιν καταλαβαίνει μόνον εάν του φερθείς «σκληρά, όχι τρομαγμένα»[...] Σέβεται αυτούς που του φέρονται «βίαια, όχι αυτούς που τον κολακεύουν». «Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ πρέπει να προσπαθήσει να είναι τουλάχιστον τόσο αγενής με τον Πούτιν όσο ήταν με τον Ζελένσκι».

 

Nikolaus Blome: Es ist alles viel besser, als es aussieht, Der Spiegel, 3.3.2025: Με ναρκισσιστική οργή για την υποτιθέμενη αχαριστία του Ζελένσκι, αρνούνται όλα όσα έκαναν την Αμερική σπουδαία στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Δεν μου είναι εύκολο να το λέω αυτό, γιατί ακούγεται ίδιο με τον κολλημένο και κακιασμένο αντιαμερικανισμό των αριστερών, κάτι που πάντα με απωθούσε. Μέχρι το περασμένο Σαββατοκύριακο, δεν πίστευα ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήταν ικανός να σύρει την παγκόσμια δύναμη Αμερική τόσο βαθιά μέσα στα σκατά. Όμως αποδείχτηκε ικανότατος, και αυτό είναι ανυπόφορο, δεν πάει άλλο. Είναι ο πρώτος χωρισμός. Μόλις το συνειδητοποιήσεις, δεν υπάρχει γυρισμός.

 

Carlo Masala, ειδικός σε θέματα πολιτικής για την ασφάλεια, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Ομοσπονδιακών Ενόπλων Δυνάμεων του Μονάχου, Der Spiegel, 3.3.2025: Δεν βλέπω ίση απόσταση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης από τη μια και της Ρωσίας από την άλλη. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, για να το θέσω ωμά, είναι καθ΄οδόν για «μεταγραφή στην Ομάδα Πούτιν».

Για την πιθανή απώλεια της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο, ο Mασάλα είπε ότι οι Ευρωπαίοι μπορούν να καλύψουν τα κενά στην ανθρωπιστική βοήθεια. Μπορούν επίσης να καλύψουν το στρατιωτικό κενό, αν και όχι πολύ γρήγορα, ή μόνον εν μέρει, π.χ. σε κεντρικούς για την Ουκρανία τομείς, όπως είναι η αναγνώριση του πολεμικού πεδίου και η αεράμυνα. «Η Ευρώπη μπορεί να αντικαταστήσει μέρος της βοήθειας που παρέχουν οι ΗΠΑ, αλλά αυτό θα ήταν τουλάχιστον αρκετό για την Ουκρανία, ώστε να σταθεροποιήσει το μέτωπο και μετά να εισέλθει σε διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος».

 

H Ursula von der Leyen έγραψε στον Zelensky στην πλατφόρμα X: «Η αξιοπρέπειά σου τιμά το θάρρος του ουκρανικού λαού. Να είσαι δυνατός, να είσαι γενναίος, να είσαι ατρόμητος. Ποτέ δεν θα είσαι μόνος, αγαπητέ Πρόεδρε».  

Λονδίνο, η πρώτη ευρωπαϊκή απάντηση στους Τραμπούκους - Η απουσία του πρωθυπουργού της Ελλάδας δεν τιμά την χώρα μας