Σοβαρά, όλα αυτά τα έκανε μόνος του ο Τραμπ ;

Curtis Jarvin, από τους πιο λαμπρούς «Σκοτεινούς Διαφωτιστές» των ΗΠΑ του Τραμπ

1. Ο Τραμπ είναι η εκδίκηση εκείνων που έχασαν από την παγκοσμιοποίηση; Τόσο απλό;

Robert D. Kaplan: Ο Τραμπ ενσαρκώνει την εκδίκηση της παγκοσμιοποίησης. Έχει διασπάσει την κοινωνία των ΗΠΑ σε μια κοσμοπολίτικη ελίτ, δικτυωμένη σε όλον τον πλανήτη και σε εκείνους που αισθάνονται πολιτισμικά και οικονομικά αποκλεισμένοι από την παγκοσμιοποίηση. Οι δεύτεροι αντεπιτέθηκαν ψηφίζοντας Τραμπ. Χωρίς την παγκοσμιοποίηση, δεν θα υπήρχε Τραμπ, ούτε πολιτικοί όπως ο Όρμπαν στην Ευρώπη. Επίσης η τεχνολογική επανάσταση στα Μέσα Επικοινωνίας βοήθησε πολύ τον Τραμπ να ανέλθει στην εξουσία. 
 

ZEIT ONLINE: Πώς;
Kaplan: Χωρίς τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το φαινόμενο Τραμπ θα ήταν κάτι αδιανόητο. Τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιβραβεύουν τα άκρα, τις συναισθηματικές αντιδράσεις και τις απλοικές απαντήσεις. Αυτό, τα καθιστά φυσικούς εχθρούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Στην εποχή της τυπογραφίας και της γραφομηχανής οι ΗΠΑ ήταν πιο υγιής δημοκρατία από όσο είναι σήμερα.

Robert D. Kaplan: "Trump verkörpert die Rache an der Globalisierung" (Die Zeit, 24.6.2025)

Donald Trump, Peter Thiel

2. Όλα αυτά τα  έκανε μόνος του ο Τραμπ ;

Ο «ρεαλιστής» Ρόμπερτ Κάπλαν εδώ και δεκαετίες παρατηρεί τις ΗΠΑ και τις κατευθύνσεις τους εντός της διεθνούς πολιτικής (μάλιστα, συμμετείχε ενεργά και στην χάραξη τέτοιων κρίσιμων κατευθύνσεων), υπό οπτική γωνία επιλεκτική και κυκλοθυμική. Έτσι, εξοπλισμένος με τέτοιο είδος ρεαλισμού, παραβλέπει την προϊστορία των σημερινών εξελίξεων στις ΗΠΑ, δηλαδή την μακρά προετοιμασία του «Τραμπισμού πριν τον Τραμπ».

Παραβλέπει, π.χ., την χρήση της «μονοπολικής στιγμής» (The Unipolar Moment, όρος για την γεωπολιτική ανατροπή του 1989, του Charles Krauthammer μετριοπαθούς φιλελεύθερου ο οποίος μεταλλάχθηκε σε νεοσυντηρητικό), από πολλούς πριν τον Τραμπ προπαντός από τους νεοσυντηρητικούς, ως βάσης για την οικοδόμηση μιας ιδεολογίας μονοπολικού κόσμου, με μοναδικό πόλο ισχύος τις ΗΠΑ.

Κατά παράδοξο τρόπο, αυτή προβλήθηκε την στιγμή που άρχιζε η ραγδαία άνοδος της Κίνας. Πράγμα που δείχνει, μεταξύ άλλων, ότι ήδη από τα χρόνια του 1970, με το «δόγμα Κίσσιγκερ» (το πολιτικό, οικονομικό και τεχνολογικό άνοιγμα των ΗΠΑ προς την Κίνα για να απομονωθεί η ΕΣΣΔ), μακροπρόθεσμα οι ΗΠΑ υπονόμευαν την παγκόσμια ηγεμονία τους.

Henry Kissinger - Zbigniew Brzezinski, © China Luban Art and Antique Inc

Zbigniew Brzezinski, Henry Kissinger © Getty Images

Αυτό διέφευγε της προσοχής και του έτερου «Αμερικανού Μακιαβέλι», του Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, ακόμη και το 1997 (Η Μεγάλη Σκακιέρα). Βλ. και την πολύ περιεκτική κριτική του Χέλμουτ Σμιτ στην Zeit (31.10.1997). Έγραφε τότε ο Σμιτ: Ο Μπρζεζίνσκι «υποεκτιμά έντονα» την δυναμική της Κίνας. Έγραφε όμως και πράγματα ακόμη πιο σημαντικά. Ότι ο Μπρζεζίνσκι παραβλέπει την «απειλητική για την ζωή βλάβη της ατμόσφαιρας και των ωκεανών, ενώ τις μελλοντικές επιπτώσεις της ηλεκτρονικής παγκοσμιοποίησης δεν τις αξιολογεί επαρκώς».

Ιδού και το κρυστάλλινο συμπέρασμα του Σμιτ εν έτει 1997: Για τους πολίτες της ηπειρωτικής Ευρώπης, «η υποστηριζόμενη από τον Μπρζεζίνσκι αξίωση των ΗΠΑ να κυριαρχούν, πρέπει να γίνει ένα επιπλέον κίνητρο για την περαιτέρω ενδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την κατεύθυνση μιας αυτοπροσδιοριζόμενης Ευρώπης». Δυστυχώς ο Σμιτ δεν εισακούσθηκε έγκαιρα από τις τρείς πιο ισχυρές πολιτικές οικογένειες της ηπείρου μας. Ούτε από την δική του την Σοσιαλιστική. Τώρα όλοι τρέχουν και δεν φτάνουν.

Εκεί, γύρω στο 2000, και ιδίως μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, περάσαμε από την εποχή της υπερβολικής αλλά σταθερής Αμερικανικής αυτοπεποίθησης στην σπασμωδική (προπαντός για τις ΗΠΑ) εποχή της κρίσης και της μετάβασης. «Το παλιό πεθαίνει και το νέο δεν μπορεί να έρθει στον κόσμο».

Εκείνοι που τώρα πια έχουν εξολοθρευτεί πολιτικά, Ρεπουμπλικανοί νεοσυντηρητικοί και Δημοκρατικοί «δικαιωματιστές», ήταν αυτοί που προπόνησαν τους εξολοθρευτές τους. Και οι τελευταίοι προσπαθούν να τα αλλάξουν όλα στην Αμερική, επειδή ελπίζουν (μάταια!), ότι έτσι θα μπορέσει να μείνει, στα πιο βασικά, ίδια όπως ήταν κάποτε: «Η μοναδική παγκόσμια δύναμη». «Εξαιρετικά προκλητική αμερικανική αυτοπεποίθηση», το αποκαλούσε αυτό ο Χέλμουτ Σμιτ, στην κριτική του προς τον Μπρζεζίνσκι. Δεν ήταν προφήτης, απλά έβλεπε και λίγο πιο πέρα από την μύτη του.

P. Thiel, στο παλαιοσυντηρητικό Ινστιτούτο Hoover

Οι μεγάλες στιγμές της μακράς επώασης του αυγού από το οποίο βγήκε ο «Τραμπισμός» είναι πολλές: 

Π.χ. πολύ σημαντική τομή ήταν η αντίθετη στο διεθνές δίκαιο, στις αποφάσεις του ΟΗΕ και στις κυβερνήσεις των ηπειρωτικών ευρωπαϊκών δυνάμεων, απόφαση του κυβερνώντος και πανίσχυρου στις τότε ΗΠΑ νεοσυντηρητικού ρεύματος (neocons), υπό τους Μπους Τζούνιορ, Ντικ Τσένι και Ντόναλντ Ράμσφελντ να εισβάλουν στο Ιράκ το 2003, και μάλιστα με ψευδείς δικαιολογίες. 

Σύντομα, η αντίδραση στους neocons - «εξαγωγείς δημοκρατίας» ήρθε από το αντίστροφων ιδεολογικών προσήμων κοινωνικοπολιτικό κίνημα Tea Party, ως προετοιμασία της πλήρους άλωσης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος από τους «Τραμπιστές» και της εκμηδένισης των neocons. Όμως ουσιαστικά, και σε πείσμα της ιδεολογικής αντιπαλότητας,  neocons αφενός,  Tea Party και «Τραμπιστές» αφετέρου, στρατεύτηκαν στον ίδιο αγώνα: Μονοπολισμός, America First, αντιευρωπαϊσμός.

Πίσω από αυτή την σύγκλιση των αντιθέτων εντός του Κόμματος του Ελέφαντα, διακρίνεται η πολύ πιο ευρεία σύγκλιση των απομονωτικών, εθνικολαϊκίστικων ή και λαϊκοφασιστικών κοινωνικών και πολιτικών ρευμάτων στις ΗΠΑ, με τα ισχυρά σε επιρροή «ελευθεριακά» (Libertarian) ή αναρχοκαπιταλιστικά λόμπυ και ινστιτούτα ή δεξαμενές σκέψης, καταστροφικά εργαλεία της οικονομίας ορυκτών καυσίμων κατά πρώτο λόγο. Τώρα, αυτά τα απολιθώματα της οικονομίας και της πολιτικής συμμάχησαν και με τους τεχνικο-ουτοπιστές bro-ολιγάρχες της Silicon Valley, των μέσων κοινωνικοφασιστικής δικτύωσης και των μεγάλων ψηφιακών μοντέλων, των προβαλλόμενων ως τεχνητή νοημοσύνη.

Στην επώαση του Τραμπικού αυγού συνέβαλαν και πολλά άλλα πράγματα, πάντα σχετικά με πτυχές της υποτιθέμενης Αμερικανικής Μοναδικότητας ή Εξαίρεσης (American Exceptionalism), όπως αυτές αναδιπλώνονται σε εποχή ταραχής και μετάβασης.

Ας μην αυταπατώμαστε. Η εξελικτική ιστορία του America First και του MAGA κράτησε πολλά χρόνια. Σε τελευταία ανάλυση, βλέπουμε τώρα πιο καθαρά, πώς, ειδικά στις ΗΠΑ, ισχυρότατες και πολύ ποικίλες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, κατέληξαν να αντιλαμβάνονται την ελευθερία και τους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας εντός του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Υπό συνταγματική τάξη πραγμάτων του 19ου Αιώνα, με νομικό και πολιτικό πολιτισμό ημινεωτερικού τύπου, βλέπουμε πια μια κοινωνία αγεφύρωτα πολωμένη, υλικά και πνευματικά, με πολύ μεγάλα τμήματα της (όχι μόνον του ενός πόλου) βυθισμένα σε καταστροφική πολιτισμική παρακμή. 

Βλέπουμε επίσης την ένωση παλιών, πολύ «προσγειωμένων» οικονομικών-ιδεολογικών ελίτ με τους νέους ολιγάρχες του τεχνικο-ουτοπισμού και «επιταχυντισμού» (accelerationism). Βάση της είναι η σύμπραξη επενδυτικών κεφαλαίων τα οποία συρρέουν αφενός στις εταιρείες των βαρώνων-ληστών του πετρελαίου και αφετέρου στα ολιγοπωλιακά μεγαθήρια, αλλά και σε νεοφυείς, της Silicon Valley.

Αυτό το καθόλου λαμπερό μείγμα από υδρογονάνθρακες και πυρίτιο επιχειρούν να το επιχρυσώσουν με αντιανθρωπιστικές και μηδενιστικές ιδεολογίες, ενίοτε και με οράματα Αποκαλυψιακά ή εσχατολογικά, οδηγητές-μάνατζερς τύπου Elon Musk, Peter Thiel, Curtis Yarvin, Marc Andreessen και άλλοι της αδελφότητας. Επίσης μεταστραφέντες με παρελθόν, π.χ. ο Michael Anton, εκ της Black Rock προερχόμενος (πρώην εκτελεστικός), λογογράφος του Ρούπερτ Μέρντοχ και σύμβουλος της κυβέρνησης Μπους του Νεώτερου. Οι πιο πολλοί τεχνικο-ουτοπιστές προφήτες επικαλούνται πιστά την αθεϊστική θρησκεία τους. Μερικοί, π.χ. ο Peter Thiel, ο ομόφυλος σύζυγος του οποίου διετέλεσε επίσης διαχειριστής χαρτοφυλακίων της Black Rock, επικαλούνται έναν «ετερόδοξο Χριστιανισμό», εμφανώς χωρίς Χριστό. Στο έτερο ημισφαίριο, το άλλο μισό της εφόδου των ολιγαρχών προς τον ουρανό προτιμά αυλικούς φιλοσόφους χωρίς γιγαντιαίο πακέτο μετοχών, τύπου Αλεξάντρ Ντούγκιν.

Πίσω από τις υστερικές φωνές των οραματιστών ιδεολόγων-μάνατζερς καγχάζουν παλιοί γνώριμοι με μεγάλη ιστορία. Έρχονται κυρίως από τον Μεσοπόλεμο, αλλά και από το δεύτερο μισό του 20ό Αιώνα: «Νεαροί συντηρητικοί» (Jungkonservativen) επαναστάτες του ανορθολογισμού και του αντι-Διαφωτισμού ή «Σκοτεινού Διαφωτισμού», όπως οι Καρλ Σμιτ, Όσβαλντ Σπένγκλερ, Μάρτιν Χάιντεγκερ. Σταθερά λάμπει και η παράδοξη μαγική εικόνα του παλαιοσυντηρητικού Leo Strauss, στοχαστή όχι απολυταρχικού αλλά σαφώς  ολιγαρχικού, όχι φιλο-ολοκληρωτικού αλλά σαφώς αντι-Διαφωτιστή, με τον οποίο έχουν εμμονή στην Αμερική τόσο οι νεοσυντηρητικοί όσο και οι άσπονδοι εχθροί τους, οι «νεαροί συντηρητικοί» επαναστάτες MAGA.

Πολλά επεισόδια αυτής της παλιάς ιστορίας, και το σημερινό της αδιέξοδο, εξιστορεί ο Timothy Snyder στο βιβλίο του On Freedom. 

Γιώργος Β. Ριτζούλης

 

*

Peter Thiel and the Antichrist  (συνέντευξη στον Ross Douthat, New York Times, 26.6.2025)

Τεχνολογία, παιχνίδια πολιτικής ισχύος και εξουσίας, Τεχνητή Νοημοσύνη, εποικισμός του πλανήτη  Άρη, οράματα αθανασίας, ο Αντίχριστος. Αθεράπευτες εμμονές και υπέρτατοι φόβοι, όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ, η «σοσιαλιστική κυβέρνηση» των ΗΠΑ (π.χ. του Ομπάμα, του Μπάιντεν) και προπαντός η «παγκόσμια κυβέρνηση».

Timothy Snyder, Εμείς οι δυό ενάντια στον κόσμο όλο - Τι κοινό έχουν η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ

 

Ρόμπερτ Κάπλαν και Κυριάκος Μητσοτάκης: Δελφικοί χρησμοί ή στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης;  Ευχαριστούμε Αμερική, όμως φτάνει πιά !  

 

«Woke Αριστερά» & «αντισυστημική Δεξιά» - Οι πολιτισμικοί πόλεμοι και η ατζέντα της δημόσιας συζήτησης και της πολιτικής

 

Το μέλλον των σύγχρονων κοινωνιών: Πνευματική ανανέωση και ο Τελευταίος Άνθρωπος. Ο «διάλογος» του Λέο Στράους με τον Μαξ Βέμπερ και τον Φρίντριχ Νίτσε  

Peter Thiel: The Straussian Moment

 

Clay Libolt: A Totalitarian Bent of Mind - Peter Thiel, Carl Schmitt and “Political Theology”

 

Άλμπρεχτ φον Λούκε: Ο καιρός των τεράτων και η εποχή της καταστροφής   

Peter Maass: Δεξιοτέχνες του λαϊκισμού ή παλαβοί για δέσιμο; Σκοτεινά γραπτά από το επιτελείο του Προέδρου Τραμπ

 

Jon Baskin: Τραμπιστές «αποδομιστές εκ δεξιών» εναντίον παραδοσιακών νεοσυντηρητικών: «Στραουσιανοί» της Ανατολικής και της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ  

 

Helmut Schmidt: Eine Hegemonie neuen Typs - Zbigniew Brzezinski formuliert den Anspruch der Vereinigten Staaten auf die globale Vormachtstellung (Die Zeit, 45/1997, 31.10.1997) 

 

* Ο Αρμαγεδδών και ...η Αντίχριστος,

σύμφωνα με τον δισεκατομμυριούχο «φιλόσοφο-προφήτη» Peter Thiel

(ιδού με τί μουρλούς έχουμε μπλέξει!)

Thiel: [...] Το να «επιστρέψεις στο Μέλλον» έχει πολιτική διάσταση. Δεν μπορείς. Είχα μια συζήτηση με τον Elon Musk το 2024. Κάναμε όλες τις συζητήσεις τέτοιου είδους. Συζητώντας με τον Elon την εκδοχή του seasteading [δημιουργία μόνιμων τόπων κατοικίας σε διεθνή ύδατα, ανεξάρτητων από κυβερνήσεις κρατών], του είπα: Αν ο Trump δεν κερδίσει, θέλω να φύγω από τη χώρα. Ο Elon μου είπε: Δεν υπάρχει πουθενά μέρος να πας. Πουθενά.
Το σκέφτηκα καλύτερα. Δύο ώρες αφότου δειπνήσαμε ήμουν στο σπίτι, και σκέφτηκα το εξής: Ουάου, Elon, δεν πιστεύεις πια ότι θα πας στον Άρη. Το 2024 είναι η χρονιά που ο Elon σταμάτησε να πιστεύει στην μετοίκηση στον Άρη, νοούμενη όχι ως ένα ανόητο εγχείρημα επιστήμης και τεχνολογίας, αλλά ως πολιτικό εγχείρημα. Υποτίθεται ότι ο Άρης ήταν πολιτικό εγχείρημα. Ήταν η οικοδόμηση εναλλακτικής λύσης. Και το 2024 ο Elon έφτασε στο συμπέρασμα ότι ακόμη και αν πήγαινε στον Άρη, η σοσιαλιστική κυβέρνηση των ΗΠΑ, η woke Τεχνητή Νοημοσύνη θα τον ακολουθούσε στον Άρη.
Είχαμε κάνει μια συνάντηση με τον Elon και με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της DeepMind, Demis Hassabis, για την οποία είχαμε μεσολαβήσει.
Douthat: Είναι μια εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης.
Thiel: Ναι. Και η συζήτηση είχε περίπου ως εξής: Ο Demis είπε στον Elon «δουλεύω για το πιο σημαντικό έργο στον κόσμο, χτίζω μια τεχνητή νοημοσύνη υπεράνθρωπης ικανότητας». Και ο Elon απάντησε στον Demis: «Άκουσε, εγώ δουλεύω για το πιο σημαντικό έργο στον κόσμο. Μετατρέπω τον άνθρωπο σε διαπλανητικό είδος». Και τότε ο Demis είπε: «Ωραία, το ξέρεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη μου θα μπορεί να σε ακολουθήσει στον Άρη». Ο Elon σιώπησε. Αλλά σ΄ αυτή την ιστορία, χρειάστηκαν χρόνια για να το συνειδητοποιήσει αυτό πραγματικά ο Elon. Του πήρε μέχρι το 2024 για να το αφομοιώσει.
Douthat: Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έπαψε να πιστεύει στον Άρη. Σημαίνει μάλλον ότι το πήρε απόφαση πως έπρεπε πρώτα να κερδίσει κάποιες [πολιτικές] μάχες για τα ελλείμματα του προϋπολογισμού ή εναντίον της wokeness, και μετά να ασχοληθεί με τον Άρη.
Thiel: Ναι, αλλά τι σημαίνει «Άρης»;
Douthat: Τι σημαίνει «Άρης»;
Thiel: Είναι απλώς ένα επιστημονικό εγχείρημα; Ή μήπως είναι όπως στα έργα επιστημονικής φαντασίας του Heinlein, με την Σελήνη ως έναν ελευθεριακό (libertarian) παράδεισο ή κάτι τέτοιο;
Douthat: Ένα όραμα μιας νέας κοινωνίας. Κατοικημένη από πολλούς, πάρα πολλούς ανθρώπους. απογόνους του Elon Musk.
Thiel: Λοιπόν, δεν ξέρω αν είναι αυτό το συγκεκριμένο, αλλά όταν κάνεις τα πράγματα συγκεκριμένα, τότε ίσως συνειδητοποιείς ότι τον Άρη τον έβλεπε ως κάτι περισσότερο από ένα επιστημονικό εγχείρημα. Τον έβλεπε ως πολιτικό εγχείρημα. Και μετά, έρχονται περαιτέρω σκέψεις: Λοιπόν, η woke Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας ακολουθήσει και στον Άρη, η σοσιαλιστική κυβέρνηση θα κάνει το ίδιο. Ίσως πρέπει λοιπόν να κάνουμε κάτι άλλο, αντί απλά να πάμε στον Άρη [...]

[...]

Το βασικό πλαίσιο της αθεϊστικής φιλοσοφίας είναι το «είτε ένας Κόσμος, είτε κανένας». Ήταν ο τίτλος μιας ταινίας μικρού μήκους την οποία κυκλοφόρησε η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων στα τέλη της δεκαετίας του '40. Άρχιζε με μια πυρηνική βόμβα που ανατινάζει τον κόσμο. Και προφανώς χρειαζόμαστε μια παγκόσμια κυβέρνηση για να σταματήσει αυτό το κακό: 'Η θα έχουμε έναν κόσμο, ή θα έχουμε κανέναν. Και το βασικό πλαίσιο του Χριστιανισμού, το οποίο, με μιά έννοια, θέτει το ίδιο ερώτημα, είναι: Ή Αντίχριστος ή Αρμαγεδδών. Να έχουμε την παγκόσμια κυβέρνηση του Αντίχριστου, ή να υπνοβατούμε προς τον Αρμαγεδδώνα, προς την καταστροφή; «'Η ένας κόσμος, ή κανένας», «ή Αντίχριστος ή Αρμαγεδδών», με μιά έννοια είναι το ίδιο ερώτημα.
Κάνω πολλές σκέψεις γι΄ αυτό το θέμα, αλλά ένα από τα ερωτήματα που τίθενται είναι το εξής: Πώς ο Αντίχριστος καταλαμβάνει τον κόσμο; Παρεπιμπτόντως, αυτό είναι ένα κενό στο «σενάριο», στην πλοκή όλων αυτών των πολλών βιβλίων για τον Αντίχριστο που έχουν γραφτεί μέχρι τώρα. Μιλάει δαιμονικά, μας υπνωτίζει και οι άνθρωποι απλώς πέφτουν θύματα του; Είναι αυτό, είναι το από Μηχανής Δαιμόνιο;
Douthat: Αυτό είναι έξω από κάθε λογική.
Thiel: Είναι ένα κενό στα «σενάρια» περί Αντίχριστου εντελώς έξω από κάθε λογική. Νομίζω όμως ότι έχουμε μια απάντηση σε αυτό το κενό του «σεναρίου». Ο τρόπος με τον οποίο ο Αντίχριστος θα μπορούσε να κυριεύσει τον κόσμο είναι το να συζητάμε ασταμάτητα για τον Αρμαγεδδώνα. Να μιλάμε ασταμάτητα για υπαρξιακούς κινδύνους και να λέμε ότι πρέπει να γίνουν ρυθμίσεις για να αντιμετωπίσουμε αυτούς τους κινδύνους. Αυτό είναι το αντίθετο από την εικόνα του Φράνσις Μπέικον για την επιστήμη, κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, όπου ο Αντίχριστος ήταν ένα είδος κακόβουλης τεχνολογικής μεγαλοφυΐας, ένας κακόβουλος επιστήμονας που εφευρίσκει μια μηχανή για να καταλάβει τον κόσμο. Οι άνθρωποι φοβούνται πάρα πολύ από τέτοια πράγματα.
Στον τωρινό κόσμο μας, αυτό που έχει πολιτική απήχηση είναι το αντίθετο. Πολιτική απήχηση έχει το εξής: Πρέπει να βάλουμε φρένο στην επιστήμη, πρέπει μόνον να πούμε «σταματήστε». Για τον 17ο αιώνα, μπορώ να φανταστώ έναν τύπο σαν τον Dr. Strangelove [στην ομώνυμη ταινία του Στάνλευ Κιούμπρικ], ένα άτομο του τύπου του Έντουαρντ Τέλερ [Edward Teller, ο «πατέρας της βόμβας υδρογόνου», με την περίπλοκη σχέση του με τον συνάδελφο και προιστάμενο του Οππενχάιμερ], να κυριεύει τον κόσμο [ως Αντίχριστος]. Στον κόσμο μας, είναι πολύ πιο πιθανό να είναι η Γκρέτα Τούνμπεργκ [η οποία βέβαια έχει ως συνθήματα το «Listen to the science» και το «Unite behind the science». To «stop the science» είναι άλλων παπάδων ευαγγέλιο..]

Peter Thiel and the Antichrist  (New York Times, 26.6.2025)

Κίεβο Ιούνιος 2023, Zelenskyy meets Greta Thunberg (© Wall Street Journal), Παρούσες επίσης η Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Heidi Hautala, η πρώην Αντιπρόεδρος και πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Margot Wallström, η Mary Robinson, πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και Ουκρανοί επίσημοι (The Journal of Ireland). Ευτυχώς, στην συνάντηση υπάρχουν μόνον Ευρωπαίες και Ευρωπαίοι. Ούτε ένα δέκατο «παγκόσμιας κυβέρνησης». Για την ολόκληρη «παγκόσμια κυβέρνηση» άς περιμένουμε λίγο ακόμη