Εμείς που μας επέτρεψαν να γεννηθούμε και οι άλλοι, που μέλλει - άν τους το επιτρέπουμε - να γεννηθούν

Η συζήτηση που ξέσπασε με την απόφαση της Ιεράς Συνόδου για θέσπιση «Ημέρας του Αγέννητου Παιδιού», πυροδότησε την οργισμένη αντίδραση φιλελεύθερων και αριστερών. Λάβαρό τους και κραυγή μάχης το δικαίωμα στην άμβλωση.

«Δικαίωμα» στην άμβλωση; Πότε και υπό ποιές προϋποθέσεις; Και πότε η άσκηση ενός δικαιώματος από κάποια άτομα δεν θίγει πιο θεμελιώδη δικαιώματα άλλων ατόμων;
Δεν είναι τόσο προφανή τα πράγματα, άν θέλουμε να κάνουμε μια συζήτηση ορθολογική και κανονιστική (που υπακούει σε κανόνες δικαιοσύνης, και μάλιστα καθολικής ισχύος).
Π.χ. ισχύει ο «χρυσός κανόνας», ή ακριβέστερα η κατηγορική επιταγή του Καντ ως κανόνας δικαιοσύνης; «Να πράττεις μόνον σύμφωνα με αρχές που θα ήθελες ταυτόχρονα να ισχύουν ως κανόνες καθολικής ισχύος». Εάν ναι, τότε προκύπτει το εξής: Εάν αναγνωρίσω το δικαίωμα στην άμβλωση ως καθολικής ισχύος και χωρίς προϋποθέσεις δικαίωμα, τότε πρέπει να το αναγνωρίσω (εκ των υστέρων, αλλά αυτό το επιβάλλει η καθολικότητα) και ως δικαίωμα της μητέρας μου. Αλλά εάν εκείνη το ασκούσε, δεν θα υπήρχα. Συγκρούεται - στην πράξη - το «δικαίωμα» της μητέρας μου με το δικό μου δικαίωμα στη ζωή.
Φυσικά δεν είναι επιχειρηματολογία σοφιστείας. Τίθεται το ζήτημα άν μπορεί ένα δικαίωμα να είναι έγκυρο όταν αντιτίθεται στην ύπαρξη κανόνων δικαιοσύνης καθολικής ισχύος.

Το απροϋπόθετο «δικαίωμα» στην άμβλωση είναι ένα ακραία φιλελεύθερο δόγμα, πράγμα που σημαίνει αντίθετο στην αξίωση για κανόνες δικαιοσύνης καθολικής ισχύος. Τελικά, ο ακραίος σχετικισμός του - το «όλα επιτρέπονται» - το κάνει υπόδειγμα ενός ανορθολογισμού που ντύνεται το ράσο της λογικής. Δεν είναι δουλειά μιας μη ιδιοτελούς ηθικο-πολιτικής στάσης (πείτε την αριστερή ή δημοκρατική ή απλώς ορθολογική, ή ότι άλλο θέλετε) να σύρεται πίσω από την ακραία ωφελιμιστική κοσμοαντίληψη των δογματικά ατομιστών φιλελεύθερων. Γιατί άν το κάνει, γίνεται και αυτή άκαμπτα αντι-κανονιστική επειδή γίνεται ιδιοτελής, και τελικά ανορθολογική, επειδή δεν θα μπορεί πια να διεκδικεί εγκυρότητα με επιχειρήματα επαληθεύσιμα ή διαψεύσιμα, παρά μόνον με τον ψευδοεπιστημονικό θετικισμό (όταν ψάχνει να βρει ποιά χρονική στιγμή το έμβρυο «γίνεται άνθρωπος») - και αυτό στην πιο μετριοπαθή περίπτωση δικαιωματιστών, εκείνων που αποδέχονται προϋποθέσεις.

Το απροϋπόθετο «δικαίωμα» στην άμβλωση έχει αρκετές αναλογίες με το «δικαίωμα» στην φοροαποφυγή. Για όσες το ασκούν είναι βολικό, μολονότι συχνά είναι και τραυματικό· είναι ακόμη πιο βολικό για άλλους, αρσενικούς, που εμπλέκονται στην άσκησή του. Και σίγουρα υπάρχουν άλλες και άλλοι, πολύ πιο αδύναμοι, για να πληρώσουν τις συνέπειες της άσκησής του από τους φύσει και θέσει ισχυρότερους. Υπάρχουν επίσης γεροί και χρυσωμένοι ακρογωνιαίοι λίθοι τούτου εδώ του κόσμου για να δώσουν στήριγμα (και να προπαντός να στηριχτούν) σ' αυτά τα «δικαιώματα»: Φορολογικοί παράδεισοι και μεγαλοεπιχειρήσεις «υγείας», οφσόρ και κλινικές του ημίφωτος, λαδωμένοι πολιτικοί ή υπηρεσιακοί παράγοντες, λιπαρή δικαστική εξουσία και ειδικά δικηγορικά γραφεία αφενός, κλινικάρχες και εκτρωσατζήδες γιατροί με Καγιέν και με Τζάγκουαρ αφετέρου.   

Το να ετεροκαθορίζεσαι από αυτά που λένε και κάνουν οι θεομπαίχτες της Ιεράς Συνόδου ή άλλοι όμοιοί τους και να αντιδράς με αντανακλαστικές κινήσεις στα λόγια τους, στις πράξεις τους και στα κίνητρά τους, δείχνει δυσάρεστα πράγματα· αποκαλύπτει την δίβουλη υποκρισία που καθοθηγεί το βλέμμα όταν η κοινωνία βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη. Οι «άλλοι», οι θεομπαίχτες, δεν αντιτίθενται στις εκτρώσεις για λόγους πάντα ηθικούς, αλλά κυρίως εθνικιστικούς: Θέλουν να μεγαλώσει το έθνος τους. Αλλά και οι αντίπαλοί τους, φιλελεύθεροι ή «αριστεροί» (σίγουρα όχι οι αριστεροί όπως τους όριζε ο Νορμπέρτο Μπόμπιο), υποστηρίζουν το χωρίς προϋποθέσεις ή με ασθενείς προϋποθέσεις δικαίωμα στην έκτρωση με επιχειρήματα που αντλούν από εγωιστικές-ωφελιμιστικές ιδεολογίες και καθιερωμένες νοοτροπίες μιας αντικοινωνικής αυτοπραγμάτωσης του ατόμου. Και δεν είναι καθόλου σίγουρο ποιό από τα δύο κίνητρα είναι το χειρότερο. Σίγουρα όμως η στάση των πρώτων δείχνει απύθμενη υποκρισία, ανύπαρκτη ηθική και εργαλειακή χρήση του ανθρώπου ενώ τα επιχειρήματα των δεύτερων δείχνουν τον αδύνατο χαρακτήρα, την τεμπελιά της σκέψης ή μαλθακότητα καρδιάς και πνεύματος πολλών που ισχυρίζονται ή νομίζουν πως εκφράζουν στη δύσκολη εποχή μας μια μη ιδιοτελή, δηλαδή αλληλέγγυα ηθικο-πολιτική στάση και μια ορθολογική κοσμοαντίληψη. Συμπεριλαμβανομένης της λεγόμενης πολιτισμικής Αριστεράς. Στην Ελλάδα, αλλά και παντού.

Γ. Ρ.

 

Η μικρή Άννυ