Πηγή: IMF,
Datasets - World Economic Outlook (April 2024) - GDP per capita,
current prices - Purchasing power parity - international dollars per
capita |
Μια «φωτογραφία υπό πιο στενή οπτική γωνία» (1995-2023): GDP per capita at 2011 Purchasing power parity (S'000), σύγκριση με Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία. Πηγή: IMF via © FT (In charts, Greece’s economy is rebounding - but there is far to go, 18.09.2018) |
Πως είδε η ελληνική δημόσια συζήτηση το πρόσφατο δημοσίευμα των Finacial Times για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ; Στην καλύτερη περίπτωση, αυτό που συζητιέται είναι ότι το δημοσίευμα αποκαλύπτει ένα «παράδοξο»: Αφενός οι FT ομολογούν μια «εντυπωσιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας», δηλαδή «της οικονομίας έτσι γενικά». Αυτό συμπεραίνουν από το 2 % της ανόδου του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ και τις αναβαθμίσεις από οίκους αξιολόγησης. Αφετέρου, η έγκυρη οικονομική εφημερίδα διαπιστώνει ότι την ίδια στιγμή που η χώρα καταγράφει τις καλύτερες πρόσφατες επιδόσεις στην Ευρωζώνη ως προς τους ονομαστικούς δείκτες (την «ανάπτυξη», το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ), άν μετρηθεί με πιο χειροπιαστά και πραγματικά οικονομικά μέτρα έχει γίνει η δεύτερη φτωχότερη μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ, με την Βουλγαρία στην τελευταία θέση. Και προετοιμάζεται να γίνει σύντομα η τελευταία, πίσω και από την Βουλγαρία.
«H ελληνική οικονομία ανακάμπτει», αλλά «οι Έλληνες φτωχαίνουν». Αυτό είναι το εύκολο απόσταγμα της όποιας εγχώριας συζήτησης, ακόμη και όταν αυτή η συζήτηση δεν συσκοτίζει εντελώς τα σημαντικά, φλυαρώντας λαϊκίστικα για τα ασήμαντα.
Φυσικά δεν φτωχαίνουν όλοι οι Έλληνες. Αλλά αυτό δεν είναι αντικείμενο του δημοσιεύματος των FT και θα το ερευνήσουμε σε άλλη δημοσίευση.
Ωστόσο, από την άλλη πλευρά οι δύο διαφορετικοί οικονομικοί δείκτες που χρησιμοποιούν για να τεκμηριώσουν το δημοσίευμα τους οι Finacial Times, εξηγούν εύγλωττα γιατί το υποτιθέμενο παράδοξο δεν είναι καθόλου παράδοξο: Η μεν ανάκαμψη «της οικονομίας» και η μείωση του ποσοστού του δημόσιου χρέους (η οποία διευκολύνει τις αναβαθμίσεις των οίκων) προκύπτουν από τις εθνικές επιδόσεις ως προς τον Δείκτη «Μέσο Κατά Κεφαλήν Ακαθάριστο Εθνικό Προιόν» (ΑΕΠ). Η δε οπισθοδρόμηση στη σκάλα του βιοτικού επιπέδου σε σύγκριση με τις άλλες 26 χώρες της ΕΕ, δηλαδή η αυξανόμενη απόκλιση από την πορεία του ευρωπαϊκού μέσου όσου, προκύπτουν από τις εθνικές επιδόσεις ως προς τον Δείκτη «Μέσο Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ Ανηγμένο σε Αγοραστική Δύναμη (GDP per capita at PPP - Purchasing Power Parity)».
Λογικό συμπέρασμα: Η Ελλάδα είναι χώρα στην οποία η εσωτερική αγορά δημιουργεί τιμές βασικών καταναλωτικών ή διαρκών αγαθών και υπηρεσιών δυσανάλογα ακριβές σε σύγκριση με το μέσο εισόδημα των πολιτών. Επιπλέον, η άνοδος των τιμών σ΄ αυτή την εσωτερική αγορά είναι ταχύτερη από την άνοδο του μέσου εισοδήματος. Άλλωστε, από αυτήν ακριβώς την ταχύτερη (συγκριτικά με άλλες χώρες) άνοδο των τιμών στην εσωτερική της αγορά. τροφοδοτείται και μεγάλο μέρος της συγκριτικά με άλλες χώρες ταχύτερης ανόδου του ελληνικού μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Κεραυνός εν αιθρία; Παροδικό φαινόμενο; Φταίνε κυρίως εξωγενείς αιτίες; Δηλαδή οι δύο πόλεμοι, και ιδίως η νέα παγκόσμια γεωστρατηγική πραγματικότητα που ξημέρωσε την 24η Φεβρουαρίου 2022; Φταίνε τα επακόλουθα της παγκόσμιας πανδημίας; Μήπως βασική αιτία ήταν η γρήγορη άνοδος του κόστους των καυσίμων, η οποία είχε ξεκινήσει σχεδόν έναν χρόνο πριν την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία και καταλάγιασε περίπου ένα χρόνο μετά την έναρξη της εισβολής; Μήπως φταίνε κυρίως οι πολυεθνικές εταιρείες, αυτές που κυριαρχούν στην εφοδιαστική αλυσίδα και μας προμηθεύουν βασικά εισαγώγιμα αγαθά;
Ή μήπως αυτή η κακοδαιμονία είναι επακόλουθο της οικονομικής κρίσης και της λιτότητας που ήρθε στην Ελλάδα - δήθεν ξαφνικά - μετά το 2010;